Giá điện bán lẻ thấp hơn chi phí sản xuất

Trong báo cáo của mình vào tháng 8 năm 2025 hóa đơn tiền điện và đề xuất sửa đổi theo Nghị định 72/2025/ND-CP liên quan đến các cơ chế và thời gian để điều chỉnh giá điện bán lẻ trung bình, EVN tuyên bố rằng 83% chi phí điện được quy cho việc phát điện. 17% còn lại được phân chia giữa các hoạt động truyền tải, phân phối, quản lý ngành và các hoạt động phụ trợ, với xu hướng giảm trong nhiều năm.

Trong giai đoạn 2022-2023, giá nhiên liệu đầu vào tăng mạnh (than, dầu, khí đốt) và tỷ giá hối đoái-gây ra bởi cuộc khủng hoảng địa chính trị giữa Nga và Ukraine và nhu cầu nhiên liệu phục hồi sau đại biểu-tăng đáng kể.

Ngoài ra, thủy điện, nguồn năng lượng giá rẻ, phải đối mặt với việc giảm sản lượng do thời tiết bất lợi và điều kiện thủy văn. Do đó, EVN phải bù đắp với các nguồn điện chi phí cao hơn.

Điện được mua từ các nhà máy dưới sự quản lý của công ty mẹ EVN và các tập đoàn thế hệ liên kết chiếm 46% tổng sản lượng của hệ thống vào năm 2022 và 42% vào năm 2023. Phần còn lại có nguồn gốc từ các đối tác bên ngoài.

Trong bối cảnh những thách thức như vậy, EVN và các công ty con đã thực hiện các biện pháp khác nhau để tăng hiệu quả, giảm chi phí bảo trì định kỳ và bảo trì chính ít nhất 10%.

Năm 2022, chi phí sản xuất điện thương mại trung bình 2.032,26 VND/kWh (khoảng $ 0,083). Chi phí thế hệ chiếm 1.698,45 VND/kWh (0,069 đô la), chiếm 83,57% tổng số. Tuy nhiên, giá bán lẻ trung bình chỉ là 1.882,73 VND/kWh ($ 0,077).

Năm 2023, chi phí đã tăng lên 2.088,90 VND/kWh (0,085 đô la), với phân khúc thế hệ có giá 1.744,12 VND/kWh (0,071 đô la), hoặc 83,49% tổng số. Giá bán lẻ trung bình là 1.953,57 VND/kWh ($ 0,080).

Điều này có nghĩa là điện đã được bán với mức lỗ 149,53 VND/kWh ($ 0,0061) vào năm 2022 và 135,33 VND/kWh ($ 0,0055) vào năm 2023.

Theo EVN, Bộ Công nghiệp và Thương mại đã phái các nhóm kiểm tra để xác minh giá điện trong giai đoạn này. Năm 2024, Văn phòng Kiểm toán Nhà nước cũng đã thực hiện một cuộc kiểm toán đặc biệt về quản lý giá điện EVN từ năm 2022 đến 2023.

Chi phí không được công nhận dẫn đến mất hơn 1,8 tỷ đô la

Báo cáo EVN, đã chỉ ra rằng trong năm 2022-2023, khoảng 44 nghìn tỷ VND (1,8 tỷ USD) về chi phí không được công nhận hoặc chỉ được công nhận một phần trong các điều chỉnh giá bán lẻ trong quá khứ.

Do đó, EVN đã không được hoàn trả đầy đủ về chi phí đầu vào, làm suy yếu việc bảo tồn vốn và tăng trưởng đầu tư của bang vào tiện ích.

Tiến về phía trước, EVN có kế hoạch đầu tư vào một số dự án cấp bách, quy mô lớn, bao gồm Nhà máy điện hạt nhân Ninh THUN 1, Nhà máy điện LNG LNG Quang LNG 2 và 3, Nhà máy thủy điện lưu trữ BAC AI, và các dự án mở rộng thủy điện và gió ngoài khơi.

Các dự án này sẽ yêu cầu vốn đầu tư đáng kể.

EVN đã trích dẫn khoản 2, Điều 52 của Luật Điện 2024, trong đó nêu rõ rằng giá điện bán lẻ phải được điều chỉnh kịp thời dựa trên các biến đầu vào thực tế, đảm bảo thu hồi chi phí và lợi nhuận hợp lý để bảo tồn và phát triển vốn của doanh nghiệp phù hợp với nền kinh tế và giai đoạn phát triển thị trường điện cạnh tranh.

Nó cũng tham khảo luật về quản lý và sử dụng vốn nhà nước, bắt buộc các doanh nghiệp bảo tồn và phát triển đầu tư vốn nhà nước.

Do đó, EVN đã đề xuất rằng Nghị định 72 được sửa đổi để cho phép các chi phí không được công nhận hoặc được công nhận trước đây được đưa vào các chương trình giá điện sắp tới. Điều này sẽ đảm bảo nguồn tài chính đầy đủ cho các dự án sắp tới được giao bởi chính phủ và các bộ.

Tam An